Badanie:
Naukowcy zbadali wpływ warunków przechowywania różnych postaci preparatów probiotycznych MaxiFlorin na żywotność bakterii w nich zawartych.
Prof. dr hab. n. farm. Paweł Ramos
Wydział Nauk Farmaceutycznych w Sosnowcu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Aby preparat probiotyczny był skuteczny, musi być odpowiednio przechowywany
Preparaty zawierające bakterie probiotyczne znalazły szerokie zastosowanie we współczesnej medycynie. W ostatnich latach gwałtownie wzrasta liczba doniesień naukowych potwierdzających ich skuteczność w profilaktyce i leczeniu wielu schorzeń.
W zależności od użytego szczepu probiotyki są stosowane m. in. w trakcie lub po antybiotykoterapii, u pacjentów cierpiących na zespół jelita wrażliwego, wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy dysbiozie mikroflory jelitowej.
Jednakże, aby preparat probiotyczny był skuteczny, to oprócz zawartości deklarowanego składu, w tym certyfikowanego szczepu bakterii oraz ilości drobnoustrojów tworzących kolonie (CFU), musi być odpowiednio przechowywany. Warunki jego składowania nie powinny obniżać ilości zawartych w nim drobnoustrojów probiotycznych, ani zmieniać jakości użytych do formulacji substancji pomocniczych.
W celu dostarczania produktów farmaceutycznych oraz suplementów diety cechujących się najwyższymi standardami, firma Biocanto stale kontroluje i bada swoje produkty, w tym preparaty zawierające probiotyki (MaxiFlorin kapsułki, Maxiflorin krople). W tym celu poddaliśmy analizie wpływ warunków przechowywania naszych probiotyków (lodówka, temperatura pokojowa) na liczebność zawartych w nich bakterii.
Ma to ogromne znaczenie dla pacjenta, gdyż już niewielkie zmiany w ilości bakterii znajdujących się w preparacie, mogą powodować, iż terapia będzie nieskuteczna.
W przypadku preparatu MaxiFlorin zawierającego szczep Lactobacillus rhamnosus GG w postaci kapsułek, nasze badania wykazały, że już w siódmym dniu przechowywania w temperaturze pokojowej (25°C [±0,5°C]) spada ilość deklarowanych bakterii.
W 14 dniu badania, ilość bakterii spadła o ponad połowę (Ryc.1), a w 21 dniu ilość bakterii obniżyła się z początkowej ilości 3 miliardów do zaledwie 400 milionów
Ryc. 1. Wpływ warunków przechowywania na żywotność bakterii szczepu Lactobacillus rhamnosus GG zawartych w preparacie MaxiFlorin kapsułki.
Z kolei w przypadku preparatu MaxiFlorin w postaci kropli przechowywanie w temperaturze pokojowej powodowało wzrost znajdujących się w preparacie drobnoustrojów (Ryc.2). Jest to fakt tylko pozornie pozytywny. Ponieważ wskazuje na to, że preparat w postaci kropel przechowywany w temperaturze pokojowej stwarza bardzo dobre warunki dla rozwoju drobnoustrojów, w tym również chorobotwórczych.
Bakterie patologiczne w takim preparacie mogą znaleźć się w przypadku jego przypadkowego nadkażenia, np. podczas niewłaściwego podawania produktu przez pacjenta. Ma to duże znaczenie szczególnie w przypadku kropli, gdyż te są podawane niemowlętom i małym dzieciom, których flora jelitowa nie jest jeszcze w pełni rozwinięta. W związku z tym przechowywanie kropli w temperaturze lodówki sprawia, iż warunki dla rozwoju drobnoustrojów patologicznych są ograniczone.
Jak wykazały nasze badania przechowywanie obydwu preparatów MaxiFlorin w lodówce powoduje, iż deklarowana ilość zawartych w nich drobnoustrojów probiotycznych pozostaje stała przez cały okres ich przydatności (Ryc. 1 i 2).
Możemy powiedzieć z pełną odpowiedzialnością, iż pacjent otrzymuje produkt spełniający zarówno badania jakościowe jak i ilościowe.
Ryc. 2. Wpływ warunków przechowywania na żywotność bakterii szczepu Lactobacillus rhamnosus GG zawartych w preparacie MaxiFlorin krople.
Należy przy tym wspomnieć, że znaczna większość preparatów probiotycznych obecnych na rynku, zarejestrowanych jako suplementy diety, zawiera szczep Lactobacillus rhamnosus GG oraz jest bardzo podobna w składzie do preparatów MaxiFlorin, pomimo to ich producenci deklarują możliwość przechowywania ich poza lodówką. Fakt ten ma ogromny wpływ na jakość sprzedawanych produktów oraz skuteczność farmakoterapii z użyciem probiotyków. Ponadto, zwróćmy uwagę na fakt, że preparaty zarejestrowane jako leki OTC, wymagają przechowywania w temperaturze lodówkowej, gdyż tylko w takich warunkach jesteśmy w stanie zachować stabilność szczepów probiotycznych.
Piśmiennictwo:
- Lederberg J., McCray A.T., ’Ome Sweet ’Omics—a genealogical treasury of words, “Scientist” 2001, s. 8
- Binek M: Mikrobiom człowieka – zdrowie i choroba. Post Mikrobiol 2012; 51: 27–36.
- Jandhyala S. A., Talukdar R., Subramanyam C. i in., Role of the normal gut microbiota, World J Gastroenterol 2015, s. 8787-8803.
- Gliński Z. Kostro K. Mikrobiom – charakterystyka i znaczenie, Życie Weterynaryjne 2015; 90(7)
- Olszewska J, Jagusztyn-Krynicka EK. Human Microbiome Project – Mikroflora jelit oraz jej wpływ na fizjologię i zdrowie człowieka. Postępy Mikrobiologii 2012;51:243-256.
- Rakowska M., Lichosik M., Kacik J., Kalicki B., Wpływ mikrobioty na zdrowie człowieka, Pediatr Med Rodz 2016, 12 (4), p. 404–412
- Jańczewska I., Domżalska Popadiuk I. Kolonizacja przewodu pokarmowego noworodków oraz wpływ czynników modyfikujących mikrobiotę jelitową na zachowanie zdrowia. Forum Zakażeń 2016; 7(6): 4
- Pac-Kożuchowska E, Krawiec P. Wpływ mikrobioty jelitowej na stan zdrowia dzieci Standardy Med Pediatria 2014; 11: 89-95 43–448
- Douglas-Escobar M, Elliott E, Neu J. Effect of intestinal microbial ecology on the developing brain. JAMA Pediatr. 2013; 167(4): 374–379.
- Mayer EA, Tillisch K. The brain-gut axis in abdominal pain syndromes. Annu. Rev. Med. 2011; 62: 381–396.
- Cryan JF, Dinan TG. Mind-altering microorganisms: The impact of the gut microbiota on brain and behavior. Nat. Rev. Neurosci. 2012; 13(10): 701–712.
- Lyte M. Microbial endocrinology: Host-microbiota neuroendocrine interactions influencing the brain and behavior. Gut Microbes. 2014; 5(3): 381–389.
- Collins SM, Bercik P. The relationship between intestinal microbiota and the central nervous system in normal gastrointestinal function and disease. Gastroenterology. 2009; 136(6): 2003–2014.